Hostname: page-component-77c89778f8-9q27g Total loading time: 0 Render date: 2024-07-24T13:10:12.295Z Has data issue: false hasContentIssue false
  • English
  • Français

Pensions and Providence: Dutch Employers and the Creation of Funded Pension Schemes

Published online by Cambridge University Press:  18 February 2015

Erik Nijhof
Get access Rights & Permissions [Opens in a new window]

Abstract

From an international perspective, the Dutch system of old age provisions stands out for its wide coverage, fixed benefits, and an overall actuarial soundness that seem to make this system more shock proof to demographic shifts and economic adversities than those in other “Western” countries. Its actual foundation is a compulsory old age insurance for all citizens, enforced by law and implemented by the state; this insurance is supplemented by fully funded pension schemes for workers and employees, operating under legal control; and finally there is a variety of additional and noncompulsory pension benefits and individual insurance arrangements. The main impetus to the genesis of this system came from employers who, with different agendas, created various pension funds; eventually it was the state, which set a decisive example with a funded pension fund for its civil servants. This became the standard to all corporate pension schemes and provoked innovations like branch funds. These initiatives were supported and regulated by legislation that made these arrangements compulsory and guaranteed their juridical independence and actuarial soundness. Only after this legally promoted maturation of private funds, the state set out to create public arrangements on a “pay-as-you-go” basis for all citizens. This delicate interplay between private and public pension arrangements is highly characteristic of the Dutch variety of capitalism in a broader context. In the polarity between liberal and coordinated market economies, as developed by Soskice and Hall, the Dutch system of old age provisions has played a prominent role in ranking this country more firmly into the latter category. However, within this range of countries the Dutch system of old age provisions is also a bit atypical: private corporate and branch arrangements were encouraged and at the same time embedded in a legal framework. The role of the state was also remarkable: a supervisor of the private funds, a collector and distributor in a universal insurance system, and an employer with an exemplary pension scheme.

Type
Articles
Information
Enterprise & Society , Volume 10 , Issue 2 , June 2009 , pp. 265 - 303
Copyright
Copyright © The Author(s) 2009. Published by Cambridge University Press on behalf of the Business History Conference. All rights reserved.

Access options

Get access to the full version of this content by using one of the access options below. (Log in options will check for institutional or personal access. Content may require purchase if you do not have access.)

References

Bibliography of Works Cited

Alber, Jens. Vom Armenhaus zum Wohìfahrtsstaat. Analysen zur Entwick-elung der Sozialversicherung in Westeuropa. Frankfurt: Campus, 1982.Google Scholar
Belinfante, H.J., and Borst, P. Vijf-en-twintig jaren boekdrukkersorgan-isatie in Nederland. Gedenkboek uitgegeven door de Federatie der Werkgeversorganisatien in het Boekdrukkersbedrijf. Amsterdam: Federatie der Werkgeversorganisatien in het Boekdrukkersbedrijf, 1934.Google Scholar
Braambeek, H. J. van. Van lichten en schiften. Gedenkboek van de Nederland-sche Vereeniging van Spoor- en Tramwegpersoneel, 1886-1936. Utrecht, the Netherlands: Nederlandse Vereeniging van Spoor- en Tramwegperson-eel, 1936.Google Scholar
Bulder, Elles. The social economics of old age: strategies to maintain income in later life in the Netherlands. Amsterdam: Thesis, 1993.Google Scholar
Cox, Robert Henry. The development of the Dutch welfare state: from workers' insurance to universal entitlement. Pittsburg, PA: University of Pittsburgh Press, 1993.Google Scholar
Davis, Philip E. Pension Funds. Retirement-Income Security, and Capital Markets, An International Perspective. Oxford: Oxford University Press, 1995.Google Scholar
Dieteren, Remigius. Mens en mijn. Een halve eeuw groei en bloei van de Nederlandse Katholieke Mijnwerkersbond. Heerlen, the Netherlands: Lumax, 1953.Google Scholar
Esping-Andersen, Gosta. The Three Worlds ofWelfare Capitalism. Princeton, NJ: Princeton University Press, 1990.Google Scholar
Giddens, Antony. The Constitution of Society. Outline of the Theory of Structuration. Cambridge: Polity Press, 1984.Google Scholar
Genabeek, Joost van. Met vereende kracht risico’s verzacht. De plaats van de onderlinge hulp binnen de negentiende-eeuwse particuliere regelingen van sociale zekerheid. Amsterdam: Aksant, 1999.Google Scholar
Gerwen, Jacques van. De ontluikende verzorgingsstaat: overheid, vakbonden, werkgevers, ziekenfondsen en verzekeringsmaatschappijen 1890–1945.The Hague/Amsterdam: NEHA, 2000, Gerwen Jacques van, De welvaartsstaat: volksverzekeringen, verzekeringsconcerns, financíele dienstverleners en in-stitutionele beleggers 1945–2000. The Hague/Amsterdam: NEHA, 2000.Google Scholar
Harmsen, Ger and Reinalda, Bob. Voor de bevrijding van de arbeid. Beknopte geschiedenis van de Nederlandse vakbeweging. Nijmegen, the Netherlands: SUN, 1975.Google Scholar
Heldt, B. H. Pensionneering van Werklieden. Uitkomsten van het Onderzoek der Staats-Commissie, met eenige beschouwingen. Amsterdam: Algemeen Nederlandsch Werklieden-Verbond, 1898.Google Scholar
Hertogh, Mirjam. Geene wet, maar de Heer!’De confessionele ordening van het Nederlandse socialezekerheidsstelsel (1870–1975). The Hague: Vuga, 1998.Google Scholar
Horn-Van Nispen, M.L. ten. Jan B. M. van Besouw, een sociaal ge?nspireerd ondernemer rond 1900. Tilburg, the Netherlands: Stichting Zuidelijk Historisch Contact, 1971.Google Scholar
Immergut, Anderson E. M., K. M. and Schulze, I. eds. The Handbook of West European Pension Politics. Oxford: Oxford University Press, 2007.Google Scholar
Iterson, Ad van. Vader, raadgever en beschermer: Petrus Regout en zijn arbeiders 1834–1870: stijlen van werving, behoud en beheersing van ar- beid in fabrieksregimes in de beginjaren van de Westeuropese Industríele Revolutie. Maastricht, the Netherlands: Universitaire Pers, 1992.Google Scholar
Jansen, M. J. Geschiedenis vande burgerlijkepensioenwetgevingin Nederland. The Hague: Staatsdrukkerij en -uitgeversbedrijf, 1953.Google Scholar
Jansweijer, Roel. Gouden bergen, diepe dalen. De inkomensgevolgen van een betaalbare oudedagsvoorziening. Rotterdam, the Netherlands: Sdu, 1996.Google Scholar
Kleij, H. C. Sociaal ondernemerschap. Een rechtssociologische studie van de antwoorden van J.C. van Marken Jr. op de Sociale Kwestie. Utrecht, the Netherlands: s.i., s.n., 1986.Google Scholar
Klemann, Hein. Nederland 1938-1948. Economie en samenleving in jaren van oorlog en bezetting. Amsterdam: Boom, 2002.Google Scholar
Knippenberg, Hans and dePater, Ben. De eenwording van Nederland: schaalvergroting en integratie sinds 1800. Nijmegen, the Netherlands: SUN, 1988.Google Scholar
Kuné, Jan. Driekwart eeuw solidariteit door collectiviteit. Heerlen, the Netherlands: ABP, 1997 Google Scholar
Landskroon, F. 1936–1956: Crisis/Bezetting/Wederopbouw, Twintig jaren geschiedenis van de Nederlandse Vereniging. Utrecht, the Netherlands: Nederlandse Vereniging van Vervoerspersoneel, 1957.Google Scholar
Lis, Catharina Hugo, Soly and vanDamme, Dirk . Op vrije voeten?: sociale politiek in West-Europa (1450–1914). Leuven, Belgium: Standaard Weten-schappelijke Uitgeverij, 1985.Google Scholar
Muntendam, J. Loon naar werken. Enkele sociale aspecten uit het werk van J.C. van Marken. Deventer, the Netherlands: Kluwer, 1971.Google Scholar
Nederveen, Meerkerk Elise, van and Peet, Jan. Een peertje voor de dorst. Geschiedenis van het Philips Pensioenfonds. Amsterdam: Aksant, 2002.Google Scholar
Nijhof, Erik. Honderd jaar geleide innovatie. De Nederlandse grafische industrie in de 20e eeuw. Amstelveen, the Netherlands: Koninklijk Verbond van Grafische Ondernemingen, 2001.Google Scholar
Nijhof, Erik. ‘Gezien de dreigende onrust in de haven… ’De ontwikkeling van de arbeidsverhoudingen in de Rotterdamse haven 1945–1965. Amsterdam: Stichting Beheer IISG, 1988.Google Scholar
Offerhaus, Edo Johannes. Bedrijfspensioenfondsen.Rotterdam, the Netherlands: Veen en Scheffers, 1953.Google Scholar
Otten, Ad. Philips’ Woningbouw 1900–1990. Zaltbommel, the Netherlands: Europese Bibliotheek, 1991.Google Scholar
Pott-Buter, Hettie. Facts and Fairy Tales about Female Labour, Family and Fertility. A Seven-Countries Comparison, 1850–1940. Amsterdam: Amsterdam University Press, 1993.Google Scholar
Ritter, Gerhard A. Sozialversicherung in Deutschland und England: Entste- hung und Grundzüge im Vergleich. Munich, Germany: Beck, 1983.Google Scholar
Roelofs, J. In vogelvlucht. De geschiedenis van de Nederlandse Lito-, Foto- en Chemigrafenbond. Amstelveen, the Netherlands: Nederlandse Lito-, Foto- en Chemigrafenbond, 1937.Google Scholar
Rüter, A.J.C. De Spoorwegstakingen van 1903. Een spiegel der arbeidersbe- weging in Nederland. Nijmegen, the Netherlands: SUN, 1978 (reprint).Google Scholar
Schein, Edgar H. Organizational culture and leadership: a dynamic view.San Francisco: Jossey-Bas, 1985.Google Scholar
Stoop, Sjef. De sociale fabriek: sociale politiek bij Philips Eindhoven, Bayer Leverkusen en Hoogovens IJmuiden. Leiden, the Netherlands: Stenfert Kroese, 1992.Google Scholar
Stuurman, Siep. Verzuiling, kapitalisme en patriarchaat. Aspecten van de on-twikkeling van de moderne staat in Nederland. Nijmegen, the Netherlands: SUN, 1983.Google Scholar
Swaan, Abraham de. In Care ofthe State: Health Care, Education and Social Welfare in Europe and the USA in the Modern Era. Cambridge: Cambridge University Press, 1988.Google Scholar
Taal, G. Liberalen en Radicalen in Nederland,1872–1901 . The Hague: Marti-nus Nijhoff, 1980.Google Scholar
Teychiné, Stakenburg, A. J. Stand Van Zaken. Gedenkboek bij het vijftigjarig bestaan der Scheepvaart Vereeniging Zuid, 20 September 1957.Rotterdam, the Netherlands: s.n., 1957.Google Scholar
Theunisse, J.G.L. Jan Frederik Vlekke 1849–1903. Ethiek en rentabiliteit in een ondernemersleven. Tilburg, the Netherlands: Stichting Zuidelijk Historisch Contact, 1966.Google Scholar
Thierry, Hendrik. Pensioenvoorziening in het Particulier Bedrijf. Amsterdam: s.i., s.n., 1930.Google Scholar
Veenendaal, Guus van. Spoorwegen in Nederland: van 1834 tot nu. Amsterdam: Boom, 2004.Google Scholar
Visser, W. De papieren spiegel. Honderd-vijf-en-twintig jaar Algemeen Handelsblad, 1828–1953. Amsterdam: Algemeen Handelsblad, 1953.Google Scholar
Vries, Bert de. Overmoed en onbehagen: het hervormingskabinet-Balkenende II. Amsterdam: Bakker, 2005.Google Scholar
Wal, F. Van Der. De oudste vakbond van ons land 1866–1916. Ontstaan en vijftigjarige werkzaamheid van en Algemeenen Nederl. Typografenbond. Nijmegen, the Netherlands: Thieme, 1916.Google Scholar
Wieringa, W. J. Ten dienste van bedrijfen gemeenschap. Vijftig jaar boek- drukkersorganisatie uitgegeven door de Federatie der Werkgeversorgan- isatien in het boekdrukkerbedrijf in het jaar 1959. Amsterdam: Federatie der Werkgeversorganisatien in het boekdrukkerbedrijf, 1959.Google Scholar
Wittert van Hoogland, E.B.F.F. De parlementaire geschiedenis der sociale verzekering 1890–1940. Deel I. Haarlem, the Netherlands: Tjeenk Willink, 1940.Google Scholar
Zanden, Jan Luiten van and vanRiel, Arthur. Nederland 1780–1914. Staat, instituties en economische ontwikkeling. Amsterdam: Balans, 2000.Google Scholar
Zwan, Arie Van Der. Goudriaan in botsing met de NS. Koopman in dienst van de gemeenschap. Schiedam: Scriptum, 1991.Google Scholar
Aalberse, P. J. M., “Invaliditeits-verzekering en Staats-pensionering.” In Poli-tieke en Sociale Studien. VII,3,edited by Aalberse, Leiden P.J.M.. the Netherlands: Futura, 1914.Google Scholar
Bos, Sandra. “Beroepsgebonden onderlinges 1500–1800: gilden- en knechts-fondsen.” In Studies over zekerheidsarrangementen. Risico’s, risicobestri-jding en verzekeringen in Nederland vanaf de Middeleeuwen, edited by van Gerwen, Jacques and van Leeuwen, Marco Amsterdam/The Hague: NEHA, 1998, 91–140.Google Scholar
Genabeek, Joost van. “Collectieve pensioenregelingen 1800–2000.” In Studies over zekerheidsarrangementen. Risico’s, risicobestrijding en verzekeringen in Nederland vanafde Middeleeuwen, edited by van Gerwen, Jacques and van Leeuwen, Marco. Amsterdam/The Hague: NEHA, 1998, 883–905.Google Scholar
Gerwen, Jacques van. “De levensverzekeringsbranche in de negentiende eeuw”. In Studies over zekerheidsarrangementen. Risico’s, risicobestrijding en verzekeringen in Nederland vanafde Middeleeuwen, edited by van Gerwen, Jacques and van Leeuwen, Marco Amsterdam/The Hague: NEHA, 1998, 371–402.Google Scholar
Hall, Peter and Soskice, David “An Introduction to Varieties ofCapitalism.” In Varieties ofCapitalism. The Institutional Foundations ofComparative Advantage, edited by Hall, Peter and Soskice, David. Oxford: Oxford University Press, 2001, 1–67.Google Scholar
Leeuwen, Marco van. “Armenzorg 1800–1912: erfenis van de Republiek.” In Studies over zekerheidsarrangementen. Risico’s, risicobestrijding en verzekeringen in Nederland vanafde Middeleeuwen, edited by van Leeuwen, Marco. Amsterdam/The Hague: NEHA, 1998, 276–316.Google Scholar
Noordam, Frits. “Sociale verzekering 1890–1950.” In Studies over zekerheid-sarrangementen. Risico’s, risicobestrijding en verzekeringen in Nederland vanafde Middeleeuwen, edited by van Gerwen, Jacques and van Leeuwen, Marco Amsterdam/The Hague: NEHA, 1998, 570–604.Google Scholar
Nijhof, Erik. “Social Entrepreneurs in the Netherlands: Company Towns, 1850–1940.” In Proceedings of the Conference on Business History, October 24 and 25, 1994, Rotterdam, The Netherlands, edited by Mila Davids, Ferry de Goey, and Dirk de Wit. Rotterdam, the Netherlands: Centrum voor Bedrijfsgeschiedenis, 1995, 360–82.Google Scholar
Nijhof, Erik. “Undeserving casuals: Rotterdam dockers and their unions, 1880–1965.” In Dock Workers. International Explorations in Comparative Labour History, 1790–1970, edited by Davies, Sam. Aldershot, UK: Ashgate, 2000, 405–24.Google Scholar
Perotti, Enrico, and Schwienbacher, Armin . The political Origin of Pension Funding. Financial Economics and Public Policy, Centre for Economic Policy Research, Discussion Paper no. 6100. London: Centre for Economic Policy Research, 2007.Google Scholar
Prak, Maarten. “Armenzorg 1500–1800.” In Studies over zekerheidsarrange-menten. Risico’s, risicobestrijding en verzekeringen in Nederland vanafde Middeleeuwen, edited by van Gerwen, Jacques and van Leeuwen, Marco Amsterdam/The Hague: NEHA, 1998, 49–90.Google Scholar
Ragin, Charles. “A Qualitative Comparative Analysis of Pension Systems.” In The Comparative Political Economy of the Welfare State, edited by Janoski, Thomas and Hicks, Alexander. Cambridge: Cambrdge University Press, 1994, 320–45.Google Scholar
Riel, B. van, A.Hemerijck. and Visser, J. “Is There a Dutch Way to Pension Reform?” In Pension Security in the 21st Century. Redrawing the Public-Private Debate, edited byClark, G. L. and Whiteside, N. Oxford: Oxford University Press, 2003, 64–92.Google Scholar
Schrage, Peter, and Nijhof, Erik “Een lange sisser en een late knal? De on-twikkeling van de Nederlandse werkloosheidverzekering in Westeuropees perspectief; een terreinverkenning.” In Van particuliere naar openbare zorg, en terug? Sociale politiek in Nederland sinds 1880, edited by Blockmans, W. P. and van, L. A.der Valk. Amsterdam: NEHA, 1992, 31–52.Google Scholar
Schrage, Peter, Erik, Nijhof, and Wielsma, Piet. “Inkomensontwikkeling van werkenden en werklozen in Nederland, 1913’1939.” Tijdschrift voor Sociale Geschiedenis 15 (1989): 374–94.Google Scholar
Sluyterman, Keetie E. Dutch Enterprise in the Twentieth Century: Business Strategies in a Small Open Economy. London: Routledge, 2005.Google Scholar
Stamhuis, Ida. “De actuariele theorie en de ontwikkeling van het beroep van actuaris in de negentiende eeuw.” In Studies over zekerheidsarrange-menten. Risico’s, risicobestrijding en verzekeringen in Nederland vanafde Middeleeuwen, edited by. van Gerwen, Jacques and van Leeuwen, Marco. Amsterdam/The Hague: NEHA, 1998, 403–23.Google Scholar
Tilburg, J. van. “De naoorlogse ontwikkeling van de sociale structuur van de havenbedrijven.” In Rotterdam/Europoort 1945–1970, edited by van Walsum, G. E.Rotterdam. the Netherlands: Donker, 1972, 161–74.Google Scholar
Tijn, Theo van. “Bijdrage tot de wetenschappelijke studie van vakbonds-geschiedenis.” In Theoretische en methodologische aspecten van de economische en sociale geschiedenis, deel 2, edited by Geurts, P.A.M. and Messing, F. A. M. The Hague: Martinus Nijhoff, 1979, 159–87.Google Scholar
Valk, Loes Van Der. “Overheid en de ontwikkeling van het verzekeringswezen 1500–1815.” In Studies over zekerheidsarrangementen. Risico’s, risicobe-strijding en verzekeringen in Nederland vanaf de Middeleeuwen, edited by van Gerwen, Jacques and van Leeuwen, Marco. Amsterdam/The Hague: NEHA, 1998, 23–48.Google Scholar
Veenendaal, Guus van. “Spoorwegen.” In Techniekin Nederland. De wording van een moderne samenleving, 1800–1890, deel II, edited by Harry Lintsen. Zutphen, the Netherlands: Walburg Pers, 1993, 127–63.Google Scholar
Visser, Tj. S. “De belasting en de levensverzekering.” In Fiscale ervaringen in bezettingstijd 1940–1945, edited by Adriani, P. J. A. Amsterdam: Veen, 1946, 211–33.Google Scholar
25 Jaar Pensioenfonds voor de Vervoer- en Havenbedrijven. Rotterdam, the Netherlands: Pensioenfonds voor de Vervoer- en Havenbedrijven, 1973.Google Scholar
Jaarverslagen Pensioenfonds Grafische Vakken,1930–1939. Amsterdam: Pen- sioenfonds Grafische Vakken. Jaarverslagen Pensioenfonds voor de Vervoer- en Havenbedrijven, 1947–1955.Google Scholar
Rotterdam Pensioenfonds voor de Vervoer- en Havenbedrijven. Vijfennegentigjaren statistiek in tijdreeksen, 1899–1994. The Hague: Centraal Bureau voor de Statistiek, 1994.Google Scholar
Alber, Jens. Vom Armenhaus zum Wohìfahrtsstaat. Analysen zur Entwick-elung der Sozialversicherung in Westeuropa. Frankfurt: Campus, 1982.Google Scholar
Belinfante, H.J., and Borst, P. Vijf-en-twintig jaren boekdrukkersorgan-isatie in Nederland. Gedenkboek uitgegeven door de Federatie der Werkgeversorganisatien in het Boekdrukkersbedrijf. Amsterdam: Federatie der Werkgeversorganisatien in het Boekdrukkersbedrijf, 1934.Google Scholar
Braambeek, H. J. van. Van lichten en schiften. Gedenkboek van de Nederland-sche Vereeniging van Spoor- en Tramwegpersoneel, 1886-1936. Utrecht, the Netherlands: Nederlandse Vereeniging van Spoor- en Tramwegperson-eel, 1936.Google Scholar
Bulder, Elles. The social economics of old age: strategies to maintain income in later life in the Netherlands. Amsterdam: Thesis, 1993.Google Scholar
Cox, Robert Henry. The development of the Dutch welfare state: from workers' insurance to universal entitlement. Pittsburg, PA: University of Pittsburgh Press, 1993.Google Scholar
Davis, Philip E. Pension Funds. Retirement-Income Security, and Capital Markets, An International Perspective. Oxford: Oxford University Press, 1995.Google Scholar
Dieteren, Remigius. Mens en mijn. Een halve eeuw groei en bloei van de Nederlandse Katholieke Mijnwerkersbond. Heerlen, the Netherlands: Lumax, 1953.Google Scholar
Esping-Andersen, Gosta. The Three Worlds ofWelfare Capitalism. Princeton, NJ: Princeton University Press, 1990.Google Scholar
Giddens, Antony. The Constitution of Society. Outline of the Theory of Structuration. Cambridge: Polity Press, 1984.Google Scholar
Genabeek, Joost van. Met vereende kracht risico’s verzacht. De plaats van de onderlinge hulp binnen de negentiende-eeuwse particuliere regelingen van sociale zekerheid. Amsterdam: Aksant, 1999.Google Scholar
Gerwen, Jacques van. De ontluikende verzorgingsstaat: overheid, vakbonden, werkgevers, ziekenfondsen en verzekeringsmaatschappijen 1890–1945.The Hague/Amsterdam: NEHA, 2000, Gerwen Jacques van, De welvaartsstaat: volksverzekeringen, verzekeringsconcerns, financíele dienstverleners en in-stitutionele beleggers 1945–2000. The Hague/Amsterdam: NEHA, 2000.Google Scholar
Harmsen, Ger and Reinalda, Bob. Voor de bevrijding van de arbeid. Beknopte geschiedenis van de Nederlandse vakbeweging. Nijmegen, the Netherlands: SUN, 1975.Google Scholar
Heldt, B. H. Pensionneering van Werklieden. Uitkomsten van het Onderzoek der Staats-Commissie, met eenige beschouwingen. Amsterdam: Algemeen Nederlandsch Werklieden-Verbond, 1898.Google Scholar
Hertogh, Mirjam. Geene wet, maar de Heer!’De confessionele ordening van het Nederlandse socialezekerheidsstelsel (1870–1975). The Hague: Vuga, 1998.Google Scholar
Horn-Van Nispen, M.L. ten. Jan B. M. van Besouw, een sociaal ge?nspireerd ondernemer rond 1900. Tilburg, the Netherlands: Stichting Zuidelijk Historisch Contact, 1971.Google Scholar
Immergut, Anderson E. M., K. M. and Schulze, I. eds. The Handbook of West European Pension Politics. Oxford: Oxford University Press, 2007.Google Scholar
Iterson, Ad van. Vader, raadgever en beschermer: Petrus Regout en zijn arbeiders 1834–1870: stijlen van werving, behoud en beheersing van ar- beid in fabrieksregimes in de beginjaren van de Westeuropese Industríele Revolutie. Maastricht, the Netherlands: Universitaire Pers, 1992.Google Scholar
Jansen, M. J. Geschiedenis vande burgerlijkepensioenwetgevingin Nederland. The Hague: Staatsdrukkerij en -uitgeversbedrijf, 1953.Google Scholar
Jansweijer, Roel. Gouden bergen, diepe dalen. De inkomensgevolgen van een betaalbare oudedagsvoorziening. Rotterdam, the Netherlands: Sdu, 1996.Google Scholar
Kleij, H. C. Sociaal ondernemerschap. Een rechtssociologische studie van de antwoorden van J.C. van Marken Jr. op de Sociale Kwestie. Utrecht, the Netherlands: s.i., s.n., 1986.Google Scholar
Klemann, Hein. Nederland 1938-1948. Economie en samenleving in jaren van oorlog en bezetting. Amsterdam: Boom, 2002.Google Scholar
Knippenberg, Hans and dePater, Ben. De eenwording van Nederland: schaalvergroting en integratie sinds 1800. Nijmegen, the Netherlands: SUN, 1988.Google Scholar
Kuné, Jan. Driekwart eeuw solidariteit door collectiviteit. Heerlen, the Netherlands: ABP, 1997 Google Scholar
Landskroon, F. 1936–1956: Crisis/Bezetting/Wederopbouw, Twintig jaren geschiedenis van de Nederlandse Vereniging. Utrecht, the Netherlands: Nederlandse Vereniging van Vervoerspersoneel, 1957.Google Scholar
Lis, Catharina Hugo, Soly and vanDamme, Dirk . Op vrije voeten?: sociale politiek in West-Europa (1450–1914). Leuven, Belgium: Standaard Weten-schappelijke Uitgeverij, 1985.Google Scholar
Muntendam, J. Loon naar werken. Enkele sociale aspecten uit het werk van J.C. van Marken. Deventer, the Netherlands: Kluwer, 1971.Google Scholar
Nederveen, Meerkerk Elise, van and Peet, Jan. Een peertje voor de dorst. Geschiedenis van het Philips Pensioenfonds. Amsterdam: Aksant, 2002.Google Scholar
Nijhof, Erik. Honderd jaar geleide innovatie. De Nederlandse grafische industrie in de 20e eeuw. Amstelveen, the Netherlands: Koninklijk Verbond van Grafische Ondernemingen, 2001.Google Scholar
Nijhof, Erik. ‘Gezien de dreigende onrust in de haven… ’De ontwikkeling van de arbeidsverhoudingen in de Rotterdamse haven 1945–1965. Amsterdam: Stichting Beheer IISG, 1988.Google Scholar
Offerhaus, Edo Johannes. Bedrijfspensioenfondsen.Rotterdam, the Netherlands: Veen en Scheffers, 1953.Google Scholar
Otten, Ad. Philips’ Woningbouw 1900–1990. Zaltbommel, the Netherlands: Europese Bibliotheek, 1991.Google Scholar
Pott-Buter, Hettie. Facts and Fairy Tales about Female Labour, Family and Fertility. A Seven-Countries Comparison, 1850–1940. Amsterdam: Amsterdam University Press, 1993.Google Scholar
Ritter, Gerhard A. Sozialversicherung in Deutschland und England: Entste- hung und Grundzüge im Vergleich. Munich, Germany: Beck, 1983.Google Scholar
Roelofs, J. In vogelvlucht. De geschiedenis van de Nederlandse Lito-, Foto- en Chemigrafenbond. Amstelveen, the Netherlands: Nederlandse Lito-, Foto- en Chemigrafenbond, 1937.Google Scholar
Rüter, A.J.C. De Spoorwegstakingen van 1903. Een spiegel der arbeidersbe- weging in Nederland. Nijmegen, the Netherlands: SUN, 1978 (reprint).Google Scholar
Schein, Edgar H. Organizational culture and leadership: a dynamic view.San Francisco: Jossey-Bas, 1985.Google Scholar
Stoop, Sjef. De sociale fabriek: sociale politiek bij Philips Eindhoven, Bayer Leverkusen en Hoogovens IJmuiden. Leiden, the Netherlands: Stenfert Kroese, 1992.Google Scholar
Stuurman, Siep. Verzuiling, kapitalisme en patriarchaat. Aspecten van de on-twikkeling van de moderne staat in Nederland. Nijmegen, the Netherlands: SUN, 1983.Google Scholar
Swaan, Abraham de. In Care ofthe State: Health Care, Education and Social Welfare in Europe and the USA in the Modern Era. Cambridge: Cambridge University Press, 1988.Google Scholar
Taal, G. Liberalen en Radicalen in Nederland,1872–1901 . The Hague: Marti-nus Nijhoff, 1980.Google Scholar
Teychiné, Stakenburg, A. J. Stand Van Zaken. Gedenkboek bij het vijftigjarig bestaan der Scheepvaart Vereeniging Zuid, 20 September 1957.Rotterdam, the Netherlands: s.n., 1957.Google Scholar
Theunisse, J.G.L. Jan Frederik Vlekke 1849–1903. Ethiek en rentabiliteit in een ondernemersleven. Tilburg, the Netherlands: Stichting Zuidelijk Historisch Contact, 1966.Google Scholar
Thierry, Hendrik. Pensioenvoorziening in het Particulier Bedrijf. Amsterdam: s.i., s.n., 1930.Google Scholar
Veenendaal, Guus van. Spoorwegen in Nederland: van 1834 tot nu. Amsterdam: Boom, 2004.Google Scholar
Visser, W. De papieren spiegel. Honderd-vijf-en-twintig jaar Algemeen Handelsblad, 1828–1953. Amsterdam: Algemeen Handelsblad, 1953.Google Scholar
Vries, Bert de. Overmoed en onbehagen: het hervormingskabinet-Balkenende II. Amsterdam: Bakker, 2005.Google Scholar
Wal, F. Van Der. De oudste vakbond van ons land 1866–1916. Ontstaan en vijftigjarige werkzaamheid van en Algemeenen Nederl. Typografenbond. Nijmegen, the Netherlands: Thieme, 1916.Google Scholar
Wieringa, W. J. Ten dienste van bedrijfen gemeenschap. Vijftig jaar boek- drukkersorganisatie uitgegeven door de Federatie der Werkgeversorgan- isatien in het boekdrukkerbedrijf in het jaar 1959. Amsterdam: Federatie der Werkgeversorganisatien in het boekdrukkerbedrijf, 1959.Google Scholar
Wittert van Hoogland, E.B.F.F. De parlementaire geschiedenis der sociale verzekering 1890–1940. Deel I. Haarlem, the Netherlands: Tjeenk Willink, 1940.Google Scholar
Zanden, Jan Luiten van and vanRiel, Arthur. Nederland 1780–1914. Staat, instituties en economische ontwikkeling. Amsterdam: Balans, 2000.Google Scholar
Zwan, Arie Van Der. Goudriaan in botsing met de NS. Koopman in dienst van de gemeenschap. Schiedam: Scriptum, 1991.Google Scholar
Aalberse, P. J. M., “Invaliditeits-verzekering en Staats-pensionering.” In Poli-tieke en Sociale Studien. VII,3,edited by Aalberse, Leiden P.J.M.. the Netherlands: Futura, 1914.Google Scholar
Bos, Sandra. “Beroepsgebonden onderlinges 1500–1800: gilden- en knechts-fondsen.” In Studies over zekerheidsarrangementen. Risico’s, risicobestri-jding en verzekeringen in Nederland vanaf de Middeleeuwen, edited by van Gerwen, Jacques and van Leeuwen, Marco Amsterdam/The Hague: NEHA, 1998, 91–140.Google Scholar
Genabeek, Joost van. “Collectieve pensioenregelingen 1800–2000.” In Studies over zekerheidsarrangementen. Risico’s, risicobestrijding en verzekeringen in Nederland vanafde Middeleeuwen, edited by van Gerwen, Jacques and van Leeuwen, Marco. Amsterdam/The Hague: NEHA, 1998, 883–905.Google Scholar
Gerwen, Jacques van. “De levensverzekeringsbranche in de negentiende eeuw”. In Studies over zekerheidsarrangementen. Risico’s, risicobestrijding en verzekeringen in Nederland vanafde Middeleeuwen, edited by van Gerwen, Jacques and van Leeuwen, Marco Amsterdam/The Hague: NEHA, 1998, 371–402.Google Scholar
Hall, Peter and Soskice, David “An Introduction to Varieties ofCapitalism.” In Varieties ofCapitalism. The Institutional Foundations ofComparative Advantage, edited by Hall, Peter and Soskice, David. Oxford: Oxford University Press, 2001, 1–67.Google Scholar
Leeuwen, Marco van. “Armenzorg 1800–1912: erfenis van de Republiek.” In Studies over zekerheidsarrangementen. Risico’s, risicobestrijding en verzekeringen in Nederland vanafde Middeleeuwen, edited by van Leeuwen, Marco. Amsterdam/The Hague: NEHA, 1998, 276–316.Google Scholar
Noordam, Frits. “Sociale verzekering 1890–1950.” In Studies over zekerheid-sarrangementen. Risico’s, risicobestrijding en verzekeringen in Nederland vanafde Middeleeuwen, edited by van Gerwen, Jacques and van Leeuwen, Marco Amsterdam/The Hague: NEHA, 1998, 570–604.Google Scholar
Nijhof, Erik. “Social Entrepreneurs in the Netherlands: Company Towns, 1850–1940.” In Proceedings of the Conference on Business History, October 24 and 25, 1994, Rotterdam, The Netherlands, edited by Mila Davids, Ferry de Goey, and Dirk de Wit. Rotterdam, the Netherlands: Centrum voor Bedrijfsgeschiedenis, 1995, 360–82.Google Scholar
Nijhof, Erik. “Undeserving casuals: Rotterdam dockers and their unions, 1880–1965.” In Dock Workers. International Explorations in Comparative Labour History, 1790–1970, edited by Davies, Sam. Aldershot, UK: Ashgate, 2000, 405–24.Google Scholar
Perotti, Enrico, and Schwienbacher, Armin . The political Origin of Pension Funding. Financial Economics and Public Policy, Centre for Economic Policy Research, Discussion Paper no. 6100. London: Centre for Economic Policy Research, 2007.Google Scholar
Prak, Maarten. “Armenzorg 1500–1800.” In Studies over zekerheidsarrange-menten. Risico’s, risicobestrijding en verzekeringen in Nederland vanafde Middeleeuwen, edited by van Gerwen, Jacques and van Leeuwen, Marco Amsterdam/The Hague: NEHA, 1998, 49–90.Google Scholar
Ragin, Charles. “A Qualitative Comparative Analysis of Pension Systems.” In The Comparative Political Economy of the Welfare State, edited by Janoski, Thomas and Hicks, Alexander. Cambridge: Cambrdge University Press, 1994, 320–45.Google Scholar
Riel, B. van, A.Hemerijck. and Visser, J. “Is There a Dutch Way to Pension Reform?” In Pension Security in the 21st Century. Redrawing the Public-Private Debate, edited byClark, G. L. and Whiteside, N. Oxford: Oxford University Press, 2003, 64–92.Google Scholar
Schrage, Peter, and Nijhof, Erik “Een lange sisser en een late knal? De on-twikkeling van de Nederlandse werkloosheidverzekering in Westeuropees perspectief; een terreinverkenning.” In Van particuliere naar openbare zorg, en terug? Sociale politiek in Nederland sinds 1880, edited by Blockmans, W. P. and van, L. A.der Valk. Amsterdam: NEHA, 1992, 31–52.Google Scholar
Schrage, Peter, Erik, Nijhof, and Wielsma, Piet. “Inkomensontwikkeling van werkenden en werklozen in Nederland, 1913’1939.” Tijdschrift voor Sociale Geschiedenis 15 (1989): 374–94.Google Scholar
Sluyterman, Keetie E. Dutch Enterprise in the Twentieth Century: Business Strategies in a Small Open Economy. London: Routledge, 2005.Google Scholar
Stamhuis, Ida. “De actuariele theorie en de ontwikkeling van het beroep van actuaris in de negentiende eeuw.” In Studies over zekerheidsarrange-menten. Risico’s, risicobestrijding en verzekeringen in Nederland vanafde Middeleeuwen, edited by. van Gerwen, Jacques and van Leeuwen, Marco. Amsterdam/The Hague: NEHA, 1998, 403–23.Google Scholar
Tilburg, J. van. “De naoorlogse ontwikkeling van de sociale structuur van de havenbedrijven.” In Rotterdam/Europoort 1945–1970, edited by van Walsum, G. E.Rotterdam. the Netherlands: Donker, 1972, 161–74.Google Scholar
Tijn, Theo van. “Bijdrage tot de wetenschappelijke studie van vakbonds-geschiedenis.” In Theoretische en methodologische aspecten van de economische en sociale geschiedenis, deel 2, edited by Geurts, P.A.M. and Messing, F. A. M. The Hague: Martinus Nijhoff, 1979, 159–87.Google Scholar
Valk, Loes Van Der. “Overheid en de ontwikkeling van het verzekeringswezen 1500–1815.” In Studies over zekerheidsarrangementen. Risico’s, risicobe-strijding en verzekeringen in Nederland vanaf de Middeleeuwen, edited by van Gerwen, Jacques and van Leeuwen, Marco. Amsterdam/The Hague: NEHA, 1998, 23–48.Google Scholar
Veenendaal, Guus van. “Spoorwegen.” In Techniekin Nederland. De wording van een moderne samenleving, 1800–1890, deel II, edited by Harry Lintsen. Zutphen, the Netherlands: Walburg Pers, 1993, 127–63.Google Scholar
Visser, Tj. S. “De belasting en de levensverzekering.” In Fiscale ervaringen in bezettingstijd 1940–1945, edited by Adriani, P. J. A. Amsterdam: Veen, 1946, 211–33.Google Scholar
25 Jaar Pensioenfonds voor de Vervoer- en Havenbedrijven. Rotterdam, the Netherlands: Pensioenfonds voor de Vervoer- en Havenbedrijven, 1973.Google Scholar
Jaarverslagen Pensioenfonds Grafische Vakken,1930–1939. Amsterdam: Pen- sioenfonds Grafische Vakken. Jaarverslagen Pensioenfonds voor de Vervoer- en Havenbedrijven, 1947–1955.Google Scholar
Rotterdam Pensioenfonds voor de Vervoer- en Havenbedrijven. Vijfennegentigjaren statistiek in tijdreeksen, 1899–1994. The Hague: Centraal Bureau voor de Statistiek, 1994.Google Scholar