Przez ostatnie trzydzieści lat podejmowałam próby zrozumienia i przepisania historii niemieckiego tańca modern: zjawiska celowo nowoczesnego, przemyślanego pod względem filozoficznym i teoretycznym, promowanego równolegle z praktykami choreograficznymi i performatywnymi. Niemiecki taniec modern był utopijną wizją; jego twórcy zakładali i głosili rolę tańca jako rewolucyjnego narzędzia społecznej zmiany. Stworzyli teorię ruchu o wyrazistej estetyce oraz polityczną wizję, którą realizowali nie tylko implicite na poziomie poszczególnych spektakli. Wydarzenia historyczne i rozwój niemieckiego tańca modern były zespolone do tego stopnia, że trudno oddzielić je od siebie. Rodzi to pytania: jak spisywana (i prze-pisywana) jest historia tańca – czy istnieją tu jakieś ramy czasowe? Czy niezbędne jest powstanie pewnej masy krytycznej? Czy nowe historie muszą wejść do głównego nurtu? Czy rewidujemy go za pomocą redefinicji, rekontekstualizacji, czy też może rzutując nowe teorie na zjawiska historyczne lub tworząc nowe kategorie dla analizy niemieckiego tańca modern? Czy dzieje się tak samoistnie i na skutek zmian wrażliwości aktorów tego procesu – ówczesnych i obecnych?

W poniższych rozważaniach zastosuję koncepcję „sieci”, aby przyjrzeć się początkom oraz obecnym praktykom niemieckiego tańca modern: czy jego początki były konstytutywne dla całego ruchu? Czy zainicjowały pewną formację historyczną, czy też były jedynie jej rezultatem, narzędziem wspierającym globalny rozwój niemieckiego tańca?

„Sieci” rozumiem tu jako formacje organizacyjne, które prowokują działania, umożliwiają interakcję i wspomagają realizację konkretnych programów. Członkowie i członkinie sieci stają się jej przedstawicielami podejmującymi działania programowe, od ich artykulacji po realizację. Teoria aktora-sieci zakłada, że relacje istnieją wyłącznie w obrębie sieci. Jest to, być może, prawdziwe na najogólniejszym poziomie: ludzie są istotami społecznymi, które zawiązują relacje społeczne, aby przetrwać – sieci są jedną z dostępnych strategii. Teoria ta może być jednak myląca w przypadku złożonych wspólnot, w których interakcja prowadzona jest na poziomie kilku współistniejących ze sobą sieci. Niemiecka tancerka z początku XX wieku mogła należeć do kilku sieci tanecznych, jednocześnie działając w sieciach regionalnych czy lokalnych, strukturach rodzinnych, stowarzyszeniach religijnych, organizacjach zrzeszających artystów i artystki, związkach zawodowych czy partiach politycznych. Sieci stają się więc powiązane w stopniu uniemożliwiającym jednoznaczne oddzielenie ich od siebie. Niezależnie jednak od tego, jak ścisła byłaby zastosowana definicja sieci, ich struktury należy rozpatrywać zarówno od wewnątrz, jak i z zewnątrz.