ORTHOGRAPHIA ET DE METRICA RATIONE

Artium grammaticarum scriptores quidam ab arte coeperunt, quidam a grammatica, quidam a definitione, quidam a voce, quidam a littera. ars, ut Aristoni placet, collectio est ex perceptionibus et exercitationibus ad aliquem finem vitae pertinens, id est generaliter omne quidquid certis praeceptis ad utilitatem nostram format animos. Aristote|les quo modo? *τέχνη ἐστὶ σύστημα ἐϰ ϰαταλήψεων συγγεγυμνασμένων πρός τιλ ος εὔχρηστον τῷ βίῳ συνουσῶν. nos qualiter? ars est summa rerum ratio comprehensarum atque exercitatarum ad aliquem vitae finem tendentium. huic arti quot contraria opponuntur? tria. quae? ϰαϰοτεχνία, ψευδοτεχνία, ματαιοτεχνία. grammatica autem ars quae est? spectativa orationis et poematos. haec quot modis discernitur? tribus. quibus? intellectu poe|tarum et recte loquendi scribendique ratione. huius plerique quot partes tradiderunt? duas. quas? ἐξηγητιϰην ∥ atque ὀριστιϰήν. quae est ἐξηγητιϰή? quae enarrat. quae ὁριστιϰή? quae definit. ut Varroni placet, ‘ars grammatica, quae a nobis litteratura dicitur, scientia est eorum quae a poetis historicis oratoribusque dicuntur ex parte maiore’. eius praecipua officia sunt quattuor, ut ipsi placet, scribere legere intellegere probare. ut Aristoni placet, ‘grammatice est scientia poetas et historicos intellegere, formam praecipue loquendi ad rationem et consuetudinem dirigens’. ‘definitio est’, ut ait Cicero, ‘oratio quae quid sit de quo agitur ostendit quam brevissime’.