QUOMODO sit uiuendum eam maximam omnium quaestionem primus rogasse Socrates dicitur, necdum conuenienter ei est a philosophis responsum. hic uir tamen, philosophus quo nemo sapientior hoc saeculo esse habetur idemque munerum publicorum peritus, inter eos acceptus est qui plurimum ad definiendum locum elaborauere.

illam enim philosophiam quam ethicen uocabant Graeci, cuius hic se praecipue dedidit studio, totam ab antiquitate ad recentissimos disputatam non modo penitus intellexit sed sententias de ea habitas quo quis recentior urget eo minus suadere arbitratus hoc memorat, non de opinione cuiuspiam sapientis utra acutius arguatur agi sed potius interesse cuiusuis hominis quomodo ubique se gerat: non enim sapientium tantum id studium esse sed hominum qualiumcumque.

ethicen dixi; nam appellatione illa usitata qua philosophia moralis uocatur aliud fere significari ostendit, neque oportere rem tam anguste coercere. sunt autem qui sic disceptauerint, si cui quid aequum esse uideatur, ei quid aliud esse faciendum? sed hic inter illud aequum esse et faciendum esse hoc quaerit, num cui uoluntas sit ita se gerendi; praeterea fieri posse ut duarum rerum facienda sit neutra: tali necessitate deuinctum coactum esse Agamemnona; cui tamen magis fratris et sociorum quam coniugis pudere placuisse.

sed ibi latet altera philosophia, atque hunc talia refellentem legatis ipsum licet. nunc tamen munera illa forensia commemoremus quae de rebus aleatoriis suscepit, de aequitate ciuili, de uenenorum abusu, de eis censendis quae in medium prolata displiceant; neque immerito dicamus hunc principum principem esse sapientem.