‘QUINQUIES quadragenas una minus accepi; ter uirgis caesus sum; semel lapidatus sum; ter naufragium feci; nocte et die in profundo maris fui.’ ita Paulus ille Tarsinus opera sua tormentaque exposuit. quid si sua hic uir narraret? qui saepe iterumque constrictus, qui bis pulsus in exilium, semel damnatus capitis, ter caede temptatus, nonne uirtute plenissimus uir tam fortis tamque firmus habeatur? ‘nec uero,’ ut dicit M. Tullius, ‘habere uirtutem satis est quasi artem aliquam nisi utare; uirtus in usu sui tota posita est; usus autem eius est maximus ciuitatis gubernatio.’

qui quidem olim exul hospitio nostro acceptus tum Germanos, bello et suspicione inter se diu diuolsos, rursus in unum conuenire contigit ut ipse perspiceret; cumque magno fuerit ea res documento quid pro suis moliendum putet, cautius agendum lentiusque festinandum constituit ne res liberatione instantiore turbentur. quae quoniam cum potestate deliberat, melius huic euenerit quam ei qui scripsit exul:

nam hic redit, etiam dissuadentibus amicis redit, plebis uoluntate confisus; quoque constantior auctor eius est iuris quo qui plebi praesint plebi sciscantur, eo magis ciues uti ratione consuescunt, atque ipse illo praemio Nobeliano fit dignior quo ornatus est pacis.